Dalak neden büyür?
Dalak, vücudumuzda kan hücrelerini filtreleyen ve bağışıklık sistemine destek olan önemli bir organdır. Ancak bazı durumlarda dalakta büyüme görülür. Bu büyümenin en yaygın nedenlerinden biri, karaciğerle ilgili hastalıklardır. Karaciğer düzgün çalışamadığında, dalak üzerindeki baskı artar ve bu da büyümeye yol açar.
Dalak büyümesi olan kişilerde:
- Halsizlik
- Karnın sol üst kısmında dolgunluk hissi
- Sık sık morarma ya da burun kanaması
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
gibi belirtiler görülebilir.
Eğer dalak fazla büyürse ya da kan hücrelerini normalden fazla yok etmeye başlarsa, dalak alınması (splenektomi) gerekebilir.
Kan basıncı neden karaciğerde artar?
Karaciğerdeki damarların içinden geçen kan akışında bazı nedenlerle tıkanıklık olursa, bu durum kanın karaciğere ulaşmadan önce birikmesine neden olur. Bu tabloya karaciğer damarlarında basınç artışı (tıbbi adıyla “portal hipertansiyon”) denir.
Bu durum özellikle karaciğer hastalığı (siroz) olan kişilerde sık görülür.
Belirtileri şunlardır:
- Mide veya yemek borusunda damar genişlemeleri (varisler)
- Kanama riski
- Karında sıvı birikmesi (şişlik)
- Dalakta büyüme
Bu durumlar nasıl tedavi edilir?
İlaçla Tedavi: İlk adım genellikle ilaçla kontrol etmektir. Ancak bazen bu yeterli olmaz.
Girişimsel işlemler: Damarların içine özel cihazlarla girilerek kan basıncı düşürülür (örneğin TIPS işlemi).
Cerrahi Müdahale: Eğer dalak çok büyümüşse veya ciddi kan hücresi kayıplarına neden oluyorsa, dalak ameliyatla alınabilir.
Ayrıca yemek borusundaki kanama riski yüksekse ve diğer tedaviler işe yaramadıysa, karın içindeki bazı damarlar bağlanarak kanın yönü değiştirilebilir.
Sık Aranan Sorular:
Dalak neden alınır?
– Aşırı büyüme, sık enfeksiyon veya kan hücrelerinin aşırı yıkımı nedeniyle alınabilir.
Karaciğer damar tıkanıklığı tehlikeli mi?
– Erken tedavi edilmezse ciddi kanamalara yol açabilir. Bu nedenle dikkatli takip gerekir.
Dalak ameliyatı zor mu?
– Gelişen teknolojiler sayesinde çoğu zaman kapalı yöntemle yapılabilir ve hastalar kısa sürede iyileşir.