Karaciğer metastazı, vücutta başka bir organda (örneğin kolon, rektum, mide, pankreas, meme, akciğer) başlayan bir kanserin karaciğere yayılması anlamına gelir.
Bu yayılım, genellikle kan dolaşımı yoluyla gerçekleşir çünkü karaciğer, vücuttaki kanın büyük kısmını süzen organlardan biridir.
Karaciğerde saptanan tümörlerin büyük çoğunluğu, karaciğerin kendi hücrelerinden değil, başka organlardan kaynaklanan ikincil (sekonder) tümörlerdir.
Hangi Kanser Türleri Karaciğere Metastaz Yapar?
En sık karaciğere metastaz yapan kanser türleri şunlardır:
- Kolon ve rektum kanseri (en sık)
- Mide kanseri
- Pankreas kanseri
- Meme kanseri
- Akciğer kanseri
- Nöroendokrin tümörler
- Melanom (cilt kanseri)
Amerikan Kanser Derneği’ne (ACS) göre, özellikle kolorektal kanser hastalarının yaklaşık %50’sinde yaşamlarının bir döneminde karaciğer metastazı gelişmektedir.
Karaciğer Metastazlarında Tedavi Planı Nasıl Yapılır?
Karaciğere yayılmış bir tümör tespit edildiğinde, izlenecek yol hastalığın kaynağına, yayılımın derecesine, karaciğerdeki lezyonların sayısı ve yerine göre belirlenir.
Tedavi planı çoğunlukla multidisipliner bir tümör konseyinde oluşturulur.
Bu ekipte; cerrah, tıbbi onkolog, gastroenterolog, radyolog, patolog gibi uzmanlar yer alır.
Tedavi seçenekleri şunları içerir:
Cerrahi (rezeksiyon)
Sistemik tedavi (kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler)
Lokal tedaviler (ablasyon, embolizasyon)
Bazen karaciğer nakli (çok nadiren, seçilmiş hastalarda)
Karaciğer Metastazlarında Cerrahi Ne Zaman Uygulanabilir?
Cerrahi, uygun hastalarda küratif (tam tedavi edici) bir yöntem olabilir.
Karaciğer metastazlarında ameliyat, aşağıdaki kriterler sağlandığında mümkündür:
-Tümör sayısı sınırlıdır (genellikle 1–4 arası)
– Tümörler karaciğerin cerrahi olarak çıkarılabilir bölgelerindedir
-Karaciğerin yeterli bir kısmı sağlıklı şekilde korunabiliyorsa
– Başka hayati organlarda yayılım yoksa
– Hastanın genel sağlık durumu cerrahiye uygunsa
Kolon ve rektum kanseri kaynaklı karaciğer metastazlarında (kolorektal karaciğer metastazları – CRLM), cerrahi sonrası sağkalım süresi 5 yılı geçebilmektedir.
ESMO ve NCCN kılavuzları, bu hasta grubunda cerrahiyi birinci basamak tedavi olarak önermektedir.
Ameliyat Dışı Seçenekler Neler?
Cerrahinin mümkün olmadığı durumlarda aşağıdaki yöntemler devreye girer:
Kemoterapi: Tümörün küçültülmesi ve yayılımın kontrolü
Hedefe yönelik tedaviler: KRAS/NRAS/BRAF mutasyonuna göre ilaç planlaması
Radyofrekans ablasyon (RFA), mikrodalga ablasyon (MWA)
TACE / TARE: Karaciğerin damar yapısı kullanılarak tümöre ilaç/radyasyon ulaştırılır
Konversiyon tedavisi: Kemoterapiyle küçültülen metastazlar sonradan ameliyat edilebilir hâle getirilebilir
Prof. Dr. Mert Erkan, özellikle kolorektal karaciğer metastazları başta olmak üzere, karaciğere yayılmış tümörlerde:
- Cerrahi rezeksiyon
- Konversiyon sonrası cerrahi planlama
- Multidisipliner tedavi planına aktif katılım gibi süreçleri yönetmektedir.
- Karaciğerin segmental yapısını çok iyi bilen ve bu alanda yurtdışı üst ihtisas yapmış bir cerrah olarak, karaciğerin en az hasarla en doğru şekilde ameliyat edilmesini sağlar.
Karaciğer Metastazlarında Erken Müdahale Hayat Kurtarır
Metastatik hastalık ifadesi çoğu zaman umutsuzlukla karşılansa da, doğru hastada yapılan karaciğer metastazı cerrahisi, uzun ve kaliteli bir yaşam süresi sağlayabilir.
Bu nedenle her metastaz vakası detaylı şekilde değerlendirilmeli ve cerrahi şansı göz ardı edilmemelidir.